Firefox in zeneize   

Comm'o se leze o zeneize?     

Sta seçion do scito a contegne 'na rapida descriçion de comme leze a grafia ofiçia, se voei avei de informaçioin ciù conplete e corette l'é megio che amiæ o scito da grafia ofiçiâ ch'o l'é fæto da personn-e ben ciù conpententi de mi... Chi de segoito gh'é doe tabelle (pe son de vocale e de consonante) che contegnan inta primma colònna quello che ti peu atrovâ inte 'n testo zeneize, inta segonda a descriçion de comme o se leze e inta tersa o scinbolo SAMPA.

Nòtta in sci acenti: I acenti no en tutti òbligatöi. Pe façilitâ a letua emmo çernuo de deuviâ solo i acenti a-a fin da paròlla e de deuviâ de longo i acenti "ò" e "ö" quande gh'é o son da "o" italiann-a e no creâ coscì confoxon, invece quande ti treuvi "o" sensa acenti o veu dî che o son o l'é de longo quello da "u" italiann-a. Sta çernia a l'é stæta fæta a partî da verscion 43 de Firefox e anche tutto sto scito o l'é scrito con sta filòzofia.

Grafemi co-o son de vocale

A ciù grande dificoltæ a l'é into leze a letia "o" perché in zeneize a rende o son da "o" e da "u" italiann-a. Pe agiutâ gh'é 'na senplice regola:
    o, ó, ô gh'an o son da "u italiann-a"
    ò, ö gh'an o son da "o italiann-a".

A u e û gh'an o son da "u françeize". A æ l'é 'na e averta e longa e o digramma eu o se prononçia comme in françeize. O resto o l'é scimile a l'italian.
Gh'é ancon da dî che i acenti ^ (â,ê,î,ô,û) e ¨ (ö) denòtan che a vocale a l'é longa.

Grafêma	Són	SAMPA
a,à	A gh'à o són da a cùrta (ezénpio: stàlla)	[a]
â	A gh'à o són da a lónga (ezénpio: parlâ)	[a:]
é	A gh'à o són da e serâ (ezénpio: ezénpio!)	[e]
ê	A gh'à o són da e lónga serâ(ezénpio: Zêna)	[e:]
è	A gh'à o són da e cùrta avèrta (ezénpio: vèrde)	[E]
æ	A gh'à o són da e lónga avèrta (ezénpio: ægoa)	[E:]
i,ì	A gh'à o són da i cùrta (ezénpio: inìçio)	[i]
î	A gh'à o són da i lónga (ezénpio: arvî)	[i:]
ò	A gh'à o són da o italiànn-a avèrta cùrta (ezénpio: dòppo)	[O]
ö	A gh'à o són da o italiànn-a avèrta lónga (ezénpio: stöia)	[O:]
o,ó	A gh'à o són da u italiànn-a cùrta (ezénpio: caróggio)	[u]
ô	A gh'à o són da u italiànn-a lónga (ezénpio: scignôa)	[u:]
u,ù	A gh'à o són da u françéize cùrta (ezénpio: lùnn-a)	[y]
û	A gh'à o són da u françéize lónga (ezénpio: lûxe)	[y:]
eu	A gh'à o són da eu françéize (ezénpio: féuggio)	[2]
ou,òu	A gh'à un són che o l'é 'na o italiànn-a avèrta segoîa da 'na u italiànn-a bréve (ezénpio: òua)	[Ow]

Grafemi co-o son de consonante

A prononçia de consonante a l'é scimile a l'italian, bezeugna aregordâ che a "s" e a "ç" se prononçian senpre s sorda comme into italian "rosso". A "z" a se prononçia senpre s sonöra comme into italian "rosa".
A "x" a se prononçia senpre comme a j françeize.

Grafêma	Són	SAMPA
b	A gh'à o són da b (ezénpio: bén)	[b]
c	A gh'à o són da c dûa davànti a, æ, o, u (ezénpio: canpànn-a) ò da c dôçe cómme l'italiàn cielo davànti e, i, eu (ezénpio: cêuve)	[k];[tS]
d	A gh'à o són da d (ezénpio: dàgghe)	[d]
f	A gh'à o són da f (ezénpio: fìggia)	[f]
g	A gh'à o són da g dûa cómme l'italiàn ghisa davànti a, æ, o, u (ezénpio: inpiêgæ) ò da g dôçe cómme l'italiàn Genova davànti e, i, eu (ezénpio: gêxa)	[g];[dZ]
l	A gh'à o són da l (ezénpio: læte)	[l]
m	A gh'à o són da m (ezénpio: mogê)	[m]
n	A gh'à o són da n dentâle (ezénpio: Natâle) ò da n velare cómme in ingléize "ng" (ezénpio: belìn)	[n];[N]
p	A gh'à o són da p (ezénpio: péia)	[p]
q	A gh'à o són da c dûa (ezénpio: quàrche)	[k]
r	A gh'à o són da r (ezénpio: rîzo)	[r]
s	A gh'à o són da s sórda cómme l'italiàn sonno (ezénpio: spiâgia)	[s]
t	A gh'à o són da t (ezénpio: teu)	[t]
v	A gh'à o són da v (ezénpio: vòtta)	[v]
z	A gh'à o són da s sonöra cómme l'italiàn rosa (ezénpio: za)	[z]
ç	A gh'à o són da s sórda cómme l'italiàn sonno (ezénpio: çê)	[s]
x	A gh'à o són da j françéize (ezénpio: zenéixi)	[Z]
scc	A gh'à un són che o l'é 'na "sc" segoia da 'na c dôçe (ezénpio: sccétto)	[StS]
nn-	A gh'à o són da n velare cómme in ingléize "ng" (ezénpio: coxìnn-a)	[N]

in çimma da pagina